کرونکتومی یک دندان آسیب دیده آسیاب سوم که با خطر بالای آسیب عصب همراه است به احتمال خیلی کم سبب از بین رفتن عصب آلوئولار تحتانی می شود اما در مورد کشیدن کامل دندان اینگونه نیست. شواهد نشان می دهند که کرونکتومی یک انتخاب خوب برای بیمارانی است که در معرض خطر آسیب عصبی آلوئولار تحتانی قرار دارند. علاوه بر این، این تکنیک هیچ گونه عوارضی برای آنها ندارد. برای اطلاعات بیشتر با این مطلب از سایت دکتر محمدی همراه باشید.
سوال بالینی
از میان بیمارانی که در معرض خطر آسیب عصب آلوئولار تحتانی ناشی از برداشتن دندان آسیاب سوم در فک پایین هستند، آیا کرونکتومی می تواند خطراتی نظیر عفونت را در مقایسه با کشیدن دندان کاهش دهد؟
روش
نویسندگان به طور مستقل و در پنج پایگاه داده از سال 1990 تا 2011، بدون محدودیت زبان، مطالعات انجام شده در زمینه کرونکتومی مولرهای سوم فک پایین را در مقابل برداشتن کامل دندان مورد بررسی قرار دادند. نتیجه اولیه مورد توجه، آسیب عصب آلوئولار بود که تحت مواردی همچون پارستزی یا خواب آلودگی، دیس استزی یا اختلال حسی، آنالژزی یا بی دردی و بیهوشی تعریف می شد؛ و نتایج ثانویه شامل حفره خشک، عفونت و درد پس از عمل بودند. نویسندگان مواردی را در مطالعات خود گنجاندند که در آنها ریسک بالای آسیب عصب با رادیوگرافی شناسایی شده بودند. آنها 38 پژوهش را با استراتژی جستجوی خود شناسایی نمودند؛ در هر صورت 4 مورد از آنها با معیارهای ورود همخوانی داشتند.
مطالب مرتبط: ایمپلنت دندان
از 4 پژوهش گنجانده شده در متاآنالیز، دو مورد آزمون های بالینی کنترل شده تصادفی بودند و دو مورد دیگر آزمون های بالینی. نویسندگان این مطالعات را با استفاده از Review Manager 5 جمع آوری نموده و نسبت ریسک را با 95 درصد فواصل اطمینان (CIs) محاسبه کردند. آنها آزمون های استانداردی را برای ناهمگنی و سوگیری اجرا نمودند. علاوه بر این، یک تحلیل حساسیت را برای تأثیر فرضیه های آماری گوناگون و اثراتشان بر برآوردهای ریسک تکمیل کردند. در تحلیل حساسیت یا Sensitivity Analysis ، محققین به دنبال آن تا بدانند تغییر در متغیرهای مستقل در یک محدوده مشخص چگونه می‌تواند بر روی متغیرهای وابسته تأثیر بگذارد.
نتایج اصلی
آسیب عصب در میان افرادی که مولر سوم آسیب دیده خود را برداشتند در میان چهار پژوهش متفاوت بود؛ در هر صورت، نتایج حاصل از تمامی مطالعات، مزایای حفاظتی کرونکتومی را به گونه ای موثر نشان داد. برای مثال، نتایج جمع آوری شده از این 4 پژوهش نشان داد که تنها دو آسیب عصب برای گروه کرونکتومی (در مجموع 401 مولر سوم فک پایین) در مقایسه با 42 مورد گزارش شده برای گروهی که دندان خود را به طور کامل برداشتند (در مجموع 539 مولر سوم فک پایین) وجود داشت. بنابراین، ریسک آسیب عصب به طور معناداری برای بیمارانی که تحت کرونکتومی قرار گرفتند در مقایسه با برداشتن کامل ساختار دندان، کاهش یافت. البته تفاوت کمی از نظر عفونت و استئیت پس از عمل در میان دو گروه درمانی وجود داشت.
علاوه بر این، کرونکتومی ممکن است درد پس از عمل را در میان بیمارانی که آنتی بیوتیک مصرف نکردند نسبت به گروهی که دندان را به طور کامل برداشتند کاهش دهد. فرکانس کرونکتومی ناموفق نیز در یکی از آزمون های کنترل شده تصادفی بین 38 درصد متغیر بود و برای سه پژوهش دیگر 10 درصد یا کمتر بود.
نتیجه گیری
کرونکتومی یک استراتژی بسیار موثر برای به حداقل رساندن آسیب عصب آلوئولار تحتانی در بیمارانی است که در معرض خطر بالای آسیب عصب قرار دارند.
تفسیر
اهمیت و زمینه: محققین گزارش کردند که بیشترین شکایت بیمارانی که مولرهای سوم آنها مشکل دارد عبارتند از: درد، تورم، آسیب غذایی و تخلیه چرکی. همچنین نشان داده شد دندان های آسیاب سوم در فک پایین تأثیر منفی بر پریودنتوم (periodontium) مولر دوم مجاور داشتند و این اثرات منفی به شکل تحلیل ریشه، افزایش عمق پاکت با از دست دادن اتصال همراه بود.
از این رو، شاید گمان کنید که استخراج کامل دندان برای بیمارانی که بیماری پریودنتال، درد یا سایر علائم دیگر را تجربه می کنند بهترین روش است. این دندان ها به دلیل آناتومی که دارند ممکن است با وجود کشیدن کامل، هنوز در معرض خطر بالای آسیب آلوئولار تحتانی قرار داشته باشند. به همین دلیل، ارائه راهکارهای درمانی برای این افراد و به حداقل رساندن خطر آسیب به آلوئولار تحتانی بسیار مهم است.
مطالب مرتبط: ایمپلنت دیجیتال
نقاط قوت و ضعف بازنگری سیستماتیک
نقطه قوت این مقاله مروری، کامل بودن گزارشات بود. نویسندگان معیارهای جستجوی خاصی را برای ورود و حذف مطالعات تعریف کردند و برای نتیجه گیری از ادبیات خاکستری بهره گرفتند (ادبیات خاکستری یا gray literature)، راهی برای اشاعه اطلاعات، دانش و تخصص است که از فرآیندهای پژوهشی حمایت می کند و اطلاعاتی را ارائه می نماید که در بیشتر منابع متعارف یافت نمی شود). نویسندگان همچنین از روش های آماری صحیح از جمله تحلیل حساسیت استفاده نمودند.
محدودیت های بررسی نیز شامل این مسئله می شود که بهترین روش جراحی برای کرونکتومی معرفی نشد. برای همین، هنوز هم برخی ناهماهنگی ها در طول مطالعات از این نظر و عوارض ناشی از آن وجود دارد. علاوه بر این، ویژگی و حساسیت رادیوگرافی در شناسایی مولرهای سوم فک پایین مرتبط با آسیب عصب هنوز در حال تکامل هستند.
نقاط قوت و ضعف شواهد
نقاط قوت شواهد کاملا مشهود است. این پژوهش شامل 699 بیمار بوده و در مجموع 940 مولر آسیب دیده در فک پایین وجود داشت. رادیوگرافی نشان داد که این بیماران در معرض خطر بالای آسیب عصب آلوئولار قرار داشته و 90 درصد از آنهایی که تحت عمل کرونکتومی قرار گیرند، کمتر در معرض این خطر قرار می گیرند (نسبت به افرادی که دندان خود را به طور کامل کشیدند). همچنین خطر عفونت یا استئیت در دو گروه افزایش نیافت. در هر صورت، عوارضی نظیر جابجایی ریشه و نیاز به جراحی مجدد در گروه کرونکتومی گزارش شد.
کرونکتومی باید به عنوان یک روش جایگزین در کسانی در نظر گرفته شود که نیاز به برداشتن دندان های مولر سوم فک پایین دارند و همچنین آنهایی که با رادیوگرافی مشخص شده است که در معرض خطر بالای آسیب عصب قرار دارند. در هر صورت، به دلیل عوارض احتمالی تکنیک و ناهماهنگی در تفسیر رادیوگرافی، یک جراح متبحر و با تجربه، همچنین واجد شرایط این رویه را انجام دهد. امیدواریم از این مطلب کلینیک دندانپزشکی دکتر محمدی به بهترین شکل بهره برده باشید.
